معرفي واحد بهداشت حرفه اي :
طبق تعريف سازمان بهداشت جهاني جامعه سالم جامعه اي است كه در آن بهداشت و سلامتي به ندرت به معني عدم بيماري است.در جامعه سالم افراد براي بهبود كيفيت زندگي و بهره وري در جامعه تلاش مي كنند.
نقص بهداشتي به معني
اهميت نقش بهداشت حرفه اي در ايجاد جامعه سالم بايد مد نظر قرار بگيرد و راهكارهاي ارتقاء سلامت جامعه با توجه به موضوع بهداشت حرفه اي مورد بحث و بررسي قرار بگيرد.
10-5% از كارگران در كشورهاي توسعه يافته و 50-20% در كشورهاي صنعتي دسترسي كافي به خدمات بهداشت حرفه اي دارند. جهت بهبود اين شرايط WHO برنامه محيط كار سالم را تدوين كرده است. اين برنامه نه فقط استانداردهاي ايمني و بهداشت شغلي را مد نظر قرار مي دهد ،بلكه فاكتورهاي سازماني مانند شرايط كاري، نوع مديريت و ارتباطات را نيز جهت حفظ و بهبود شرايط ايمني و بهداشت كارگران مد نظر قرار مي دهند
نيروي كار سالم و فعال مي تواند يك جامعه سالم و پويا را تشكيل دهد.روند روبه رشد سرمايه داري صنعتي در كشور هاي كمتر توسعه يافته و بهره كشي بي حد و حصر از نيروي كار شرايط سختي را براي كارگران بوجود آورده است.
امروزه تامين و ارتقاي سلامت در محيطهاي مختلف جامعه علاوه بر احتساب يك امتياز براي دولتها، يك وظيفه مديريتي محسوب مي گردد چرا كه در جهان امروز انسان سالم محور توسعه قلمداد شده و سرمايه گذاري در سلامت جوامع موجبات حفظ و اعتلاي منابع انساني را فراهم و افزايش رضايتمندي و بهره وري در سازمانها را به دنبال خواهد داشت.
نقش كليدي نيروي كار در افزايش كميت و كيفيت توليد بر همگان پر واضح است در واقع نيروي كار سالم محور توسعه پايدار بوده و با تكيه بر نيروي كار سالم و كار آمد است كه مي توان به اهدافي همچون رشد اقتصادي ، توسعه پايدار ؛ ارتقاي سطح رفاه جامعه و ... دست يافت. لذا تامين، حفظ و ارتقاء سطح سلامت شاغلين از اهميتي فوق العاده برخوردار مي باشد.
بهداشت حرفه اي علمي است كه با پرداختن به امور بهداشتي درماني كليه شاغلين بخشهاي مختلف جامعه اعم از صنعت،معدن، كشاورزي و خدمات نه تنها سلامتي آنها را در نظر دارد بلكه تاثير مثبت و قابل ملاحظه اي در بهره وري و كيفيت محصولات،انگيزه كار،رضايت شغلي و كيفيت كل زندگي جامعه دارد
شايد يكي از بحث هاي مهم در زمينه داشتن نيروي شاغل كارآمد، توجه به سلامت شاغلبن و همچنين رعايت استانداردهاي سلامت در محيط هاي كاري است كه اين موضوع نيازمند داشتن نيروهاي متخصص در عرصه بهداشت حرفه اي است كه متاسفانه آنچه را آمار و ارقام اعلام مي كنند، وضعيت چندان مطلوبي در اين زمينه نداريم.
داشتن فقط يك هزار كارشناس بهداشت حرفه اي در كشوري كه از نيروي كار بالايي در محيط هاي شغلي برخوردار است، نمي تواند آمار رضايت بخشي تلقي شود. به طوري كه اين تعداد نيروي كارشناس، هرچقدر كه تلاش كنند امكان سر زدن و بازديدهاي مداوم از تمامي كارگاههاي كشور را نخواهند داشت و در نتيجه، سلامت كارگران زير سئوال مي رود.
بر اساس اعلام معاونت مركز سلامت محيط و كار وزارت بهداشت، در حال حاضر بيش از 486 هزار كارگاه كوچك و بزرگ در سطح كشور داريم كه به تناسب نيروي شاغل در اين محيط ها، مراكز بهداشت در اين كارگاهها ايجاد مي شود. در حال حاضر فقط براي كارگاههايي كه بيش از 500 نفر شاغل دارد، مركز بهداشت داير است و اين در حالي است كه سهم كارگاههايي با نيروي كار كمتر از 500 نفر، به مراتب بيشتر از اين كارگاهها است.
آنچه مسلم است، اينكه محيط كارگاهي كشور از استانداردهاي لازم در تامين سلامت نيروي كار برخوردار نبوده و همين مسئله موجب شده كه نيروي كار، بعد از گذشت چند سال از فعاليت و در دوران بازنشستگي، از نعمت سلامت محروم باشد و دچار يكي از بيماريهايي شود كه در نهايت او را راهي درمانگاه و بيمارستان مي سازد.
در بازديدهاي وزارت بهداشت از 486 هزار كارگاه كوچك و بزرگ كشور در سال 85، مشخص شد كه در 13 درصد اين محيطها، كارگران در معرض آلودگي صوتي قرار دارند. همچنين، 6 درصد اين كارگاهها دچار عامل زيان آور ارتعاش هستند و 11 درصد نيز از روشنايي نامناسب برخوردارند. در 14 درصد كارگاههاي كشور، ابزار كار نامناسب وجود دارد و ميزان گرما و رطوبت در 6 درصد اين محيطها بيشتر از استاندارد حرفه اي است.
تهديد سلامت نيروي شاغل، علاوه بر اينكه خسارات جبران ناپذيري به دنبال دارد، باعث افزايش هزينه هاي دولت نيز مي شود، به طوري كه تنها در سال 85 و فقط در سطح تهران بزرگ بيش از 557 ميليارد ريال بابت اعاده سلامتي و جبران نقص عضو جسماني بيمه شدگان تامين اجتماعي، پرداخت گرديده است.
فرهنگ بهداشت حرفهاي و سلامت نيروي كار در سازمانها، ادارهها، واحدهاي توليدي و خدماتي دولتي و خصوصي و تمامي كارگاهها و كارخانهها، به عنوان محور توسعه پايدار بايد مورد توجه جدي قرار بگيرد و با نگرش صحيح بر شرايط محيطهاي كار و تهديد عوامل زيانآور، با شدتهاي گوناگون و خطرات در كمين نشسته و اجراي صحيح و موثر ضوابط قانوني موجود در فصل چهارم قانون كار و مواد مرتبط در قوانين مربوط از سوي نهادهاي قانوني متعهد و پيگير در جهت اجراي تعهدات كارفرمايان به عنوان عاملان اصلي سلامت محيط كار، بايد مفهوم پوياي سلامت و بهداشت حرفهاي توسعه يابد و با اتكا به داشتن نيروي كار سالم، مولد، شاداب و ماهر، قابليت توليد محصولاتي با كيفيت برتر و هزينه كمتر (بهرهوري بالاتر) و قابل رقابت در بازارهاي جهاني ايجاد شود.
بنابراين موضوع تامين سلامت نيروي كار علاوه بر بعد فردي و نقش بسزايي كه در توليد بهره وري و رشد اقتصادي ايفا مي كند كه از نظر اجتماعي نيز بسيار حائز اهميت مي باشد ، به طوري كه با ايجاد محيط كار سالم و بهداشتي و تامين حفظ و ارتقاء سلامت نيروي كار كه غالبا به عنوان سرپرست خانوار ( كوچكترين واحد تشكيل جامعه) نقش ايفا مي كنند.
در سلامت اجتماع و دستيابي به رفاه اجتماعي بسيار اثر گذار بوده و در خور توجه مي باشند و مي بايست بيش از پيش فكر سياست مداران و مسئولان كشور خصوصا دست اندركاران بخش سلامت را به خود مشغول سازد و كليه عوامل تاثير گذار در بخش مذكور مورد توجه و پيگيري مسئولان، برنامه ريزان قرار بگيرد.
در هر حال به بهانه 82 آوريل مصادف با 8 ارديبهشت كه روز جهاني بهداشت حرفه اي نامگذاري شده است، مي توان بيش از پيش به مشكلات و معضلاتي كه در مسير سلامت كارگران و محيط هاي كاري وجود دارد، پرداخت و آنها را مورد توجه مسئولان امر قرار داد تا بتوان در مسير تحقق شعار "انسان سالم، محور توسعه پايدار"، گام برداشت